top of page

JOHAN DEBRUYNE – 2010 - Uit: Zeezo, # 08, 2010, p. 4

VEELZIJDIG, DOORDACHT, SOBER: RAMON

De meest opvallende sculptuur van de Brugse kunstenaar Renaat Ramon (°1936) zal wel ‘Octogon’ zijn: het monumentale abstracte (gele) beeld dat op de rotonde bij de Brugse Kinepolis prijkt. De geestelijke vader ervan, een uitermate veelzijdig kunstenaar, want ook schilder, graficus, ontwerper, essayist en dichter, loopt relatief zelden in de kijker. Nadat hij in zijn prille jaren als kunstenaar heel wat disciplines en materialen had uitgetest, lijkt discrete tegenwoordigheid zijn handelsmerk geworden. In zijn oeuvre primeren eenvoud, evenwicht, maat en zuiverheid. En toch. Op nogal wat pleinen en in parken treffen we sculpturen aan die aan ‘s mans immer wakkere kop zijn ontsproten. Ook buiten de stad waarvan hij - in een uiteraard sober pand - de rand betrekt. Ramon is een denker, een bedenker, een beeldenmaker. Een verwoed lezer ook en iemand die met woorden speelt en woelt, die woord en beeld graag op een authentieke manier laat samenvallen. Van realisaties en publicaties in de meeste van die disciplines waren we de voorbije tientallen jaren met regelmaat getuige. Uniek en aanstekelijk vonden we bijvoorbeeld een reeks brieven in dichtvorm, gericht aan… figuren uit de Oudheid. Voorts passeren we met regelmaat zijn (gele) ‘Cycloop’ voor het cultureel centrum De Dijk in Brugge en op het plein voor het Zeebrugse strand laat hij een resem imposante (ook al gele) letters Z een ingenieus schaduwspel spelen. Toen jaren geleden bronzen figuratie de stad Brugge er almaar kneuteriger deed uitzien, toonde de tentoonstelling ‘Brugge, monumentaal?’ (in een van de vele ter ziele gegane Brugse galeries) hoe het ook anders zou kunnen. Ramon was van de partij. Samen met kleppers als Martens, Verstockt en Duchateau paste zijn werk zich geruisloos in, in het rijtje van kunstenaars die met sobere sculpturen orde in de beeldenchaos proberen te brengen. Met termen als ‘work in progress of ‘in process’ zijn we onderhand vertrouwd geraakt. Aan Ramon zijn ze echter, denken we, niet besteed. Zijn werk, dat uitsluitend om vierkant, rechthoek, ruit en cirkel en een spaarzaam gamma kleuren gaat, is af. Let wel: vorm, maat en kleur, alles is bij Ramon bedacht en uitgetest. Wiskunde, meetkunde en stereometrie drijven hem tot ultieme vormen en perfecte maten. Op verrukking voor uitgepuurde schoonheid na wordt bij Ramon alle emotie geweerd.

Idem voor zijn poëzie. Vorige zomer nog werd hem op dat domein recht gedaan met een selectie visuele poëzie op de nieuwe versie van de Poëziezomer van Watou. Tot 25 juni stelt Ramon beelden en grafiek tentoon in de Oostendse galerie X-L-Ent-Art. Hij sluit er aan bij een reeks illustere kunstenaars die er, naast ook wat jong talent, eerder de revue passeerden: Alechinsky, Mara, Poot, Raveel, Seuphor… We herinneren ons niet dat Rarnon ooit in het Oostende van Ensor heeft tentoongesteld. Zijn werk heeft ons inziens weinig met dat van Ensor van doen, hoewel Ramon op zijn manier van humor houdt (zelfs performances zijn hem niet vreemd) en met zijn werk in zekere zin consequent oppositie voert, met name tegen de gratuite figuratie die in de wereld van de beeldende kunst sinds vele jaren opnieuw de lakens uitdeelt. Dat de lokale beleidsmensen zich toch maar schrap zetten, want voor ze het weten vallen ze voor zijn kleine, kokette maquette die aan elke monumentale Ramon voorafgaat, om het nog niet te hebben over de talloze schetsen, tekeningen en proeven met kleuren. Trouwens, naast pakweg Grard en Holmens (en waarom niet in de buurt van het casino?) zou een Ramon niet misstaan. Helaas rijzen voor dat casino al bronzen kronkels uit de grond. Ramons werk getuigt niet van engagement. Velen zijn van oordeel dat een kunstenaar zich vandaag niet aan de vele maatschappelijke rotzooi kan onttrekken en daarin een positie hoort in te nemen. Maar misschien zorgt een ‘Ramon’ in deze tijden van onzekerheid wel voor enige houvast. Zijn sculpturen brengen rust en trekken op een serene manier de aandacht. Maar geef hem geen hand of hij neemt je hele arm en hertekent heelder pleinen, zoals hij dat in een ver verleden o.m. voor het Museumplein in Amsterdam deed.

bottom of page